Terminy utraty roszczeń w prawie pracy

 

Polacy mający stałe zatrudnienie w Niemczech niestety często z nieznajomości jęz. niem. zwlekają z dochodzeniem niewypłaconych wynagrodzeń ze skutkiem ich przedawnienia. A terminy utraty roszczeń mogą być niezmiernie krótkie.

Stąd jednym z najważniejszych aspektów w niemieckim prawie pracy, na który należy zwrócić szczególną uwagę, są terminy prekluzyjne (tz. terminy utraty roszczeń).  W umowach o pracę oraz w układach zbiorowych pracy często występują klausule dotyczące terminów, w przeciągu których pracownik powinien podnieść swoje roszczenia z tytułu stosunku pracy. Konsekwencją upływu terminu wyznaczonego w umowie bez dochodzenia swoich roszczeń jest utrata roszczeń.

 

Jakie formy klauzul występują najczęściej w praktyce?

Otóż rozróżniamy dwie formy klauzul prekluzyjnych: klauzule jednofrazowe oraz dwufrazowe.

Klausule jednofrazowe stanowią utratę roszczeń, jeżeli zaniecha się ich dochodzenia w formie pisemnej wobec pracodawcy lub też sądownie w przeciągu wyznaczonego w umowie terminu.

Często stosowane są również klausule dwufrazowe, które stanowią, iż pracownik powinien podnieść swoję roszczenie wobec pracodawcy w formie pisemnej w przeciągu wyznaczonego w klauzuli terminu (pierwsza faza). W przypadku odmowy spełnienia roszczenia lub w przypadku nieustosunkowania się do podniesionych roszczeń, aby uniknąć utraty roszczeń, pracownik musi wnieść pozew do sądu wobec pracodawcy w przeciągu następnego konkretnego terminu ustalonego w klauzuli (druga faza).

 

Najlepiej zobrazować powyższy aspekt na konkretnym przykładzie:

Pan Kowalski podpisał 01.01.2012 z POL-BauBud GmbH umowę o pracę zawierającą dwufrazową klausule prekluzyjną. Po półrocznym owocnym dla obu stron stosunku pracy  pracodawca miał problemy finansowe i nie wypłacał wynagrodzeń za miesiąc lipiec oraz sierpień 2012 r. Ponadto pracodawca wypowiedział stosunek pracy 31. lipca na koniec sierpnia 2012r. Umowa o prace stanowiła wymagalność płatności 15-go następnego miesiąca.

20-go września pan Kowalski chcąc rozliczyć się ze swoim pracodawcą zażądał pisemnie wypłaty wynagrodzenia za miesiące lipiec oraz sierpień. 02-go października otrzymał pisemną informację od swojego byłego pracodawcy odn. odrzucenienia jego roszczenia. Pan Kowalski postanowił odczekać, również pod kontektstem zaoszczędzenia na kosztach adwokackich, które w procesach pierwszej instancji przed sądem pracy ponosić musi każda ze stron sama.

Podczas świąt wigilijnych spędzonych w Polsce w gronie najbliższych mu osób doszedł do wniosku iż dłużej czekać nie będzie, poczym po przyjeździe do Niemiec w połowie stycznia udał się po porade prawną w zamiarze wystąpienia na drogę sądową.

Mimo przedsądowego wezwania pracodawcy do zapłaty w wyznaczonym terminie, roszczenia pana Kowalskiego są przedawnione z uwagi na niedotrzymanie trzy miesięcznego terminu prekluzyjnego w drugiej fazie od czasu odrzucenia żądania zapłaty przez pracodawce. Termin dochodzenia roszczenia sądownie minął z upływem 2-go stycznia 2013r.  Mimo rzetelnie wykonanej pracy pan Kowalski nie otrzyma wynagrodzenia.

 

Pod jakim hasłem znajdę taką klausule w swojej umowie o pracę lub w umowie taryfowej ?

Klausule dotyczące terminów prekluzyjnych znajdują się w umowach o prace pod najczęstszymi terminami m. in. jak „Verfallfristen”, „Ausschlussfristen” lub „Erlöschen von Ansprüchen”.

 

Ile wynoszą najkrótsze dozwolone terminy prekluzyjne?

Zgodnie z aktualnym orzecznictwem Federalnego Sądu Pracy najkrótszy termin utraty roszczeń zawarty wumowie o prace wynosi 3 miesiące. To samo tyczy się klausul dwufrazowych. Tutaj wynosi najkrótszy termin w każdej z faz 3 miesiące (tz. 3+3).

 

W końcu autor zwraca uwagę na fakt, iż niniejszy artykuł przedstawia ogólnie stan prawny i nie może zastąpić porady prawnej w konkretnym przypadku. 

Jakub Dabrowski